6 tips over handhygiëne

1. Wanneer gebruik je handalcohol en wanneer moet je je handen wassen?

Handhygiëne is handen wassen met water, zeep en een papieren handdoek òf handen desinfecteren met handalcohol. Doe het nooit alle twee achter elkaar: dit is heel slecht voor je handen. Was je handen ook liever niet met bijvoorbeeld afwasmiddel. Afwasmiddel is gemaakt om onder andere pannen te ontvetten, dit maakt je handen dus ook droog.

Handalcohol kun je bijna altijd gebruiken, behalve in de volgende situaties. Dan is het wassen van de handen met water en zeep en het afdrogen met een papieren handdoek noodzakelijk:

• zichtbaar vuil op je handen
• natte handen
• plakkerige handen
• na eigen wc-gebruik

Op welke momenten moet je handhygiëne toepassen?

Bekijk de vijf momenten van de WHO en Kamer In, Kamer Uit, Voor Schoon, Na vies.

2. Hoe moet je je handen reinigen?

Handhygiëne heeft alleen zin als je het op de juiste manier doet. Deze twee video’s laten zien hoe je je handen moet wassen en desinfecteren.

3. Waarom zou je handalcohol gebruiken in plaats van je handen wassen?

• Het lijkt misschien tegenstrijdig, maar water droogt je handen uit. Handalcohol is speciaal ontwikkeld om uitdroging van de handen tegen te gaan. Het bevat een soort crème, een zogenaamde ‘terugvetter’.
• Handalcohol is sneller in gebruik. 
• Handschoenen gaan gemakkelijker aan na het gebruik van handalcohol.
• Tijdens het desinfecteren van je handen kun je gemakkelijk een praatje maken met de bewoner. Je staat ook niet met je rug naar de cliënt toe, dit is bij een wastafel vaak wel het geval.
• Je kunt handalcohol altijd bij je dragen in een klein flesje.

4. Moet je ook handhygiëne toepassen als je handschoenen draagt?

Het antwoord op deze vraag is eigenlijk heel simpel: ja! Handschoenen zijn nooit een vervanging voor handhygiëne. Om te zorgen dat de handschoenen schoon zijn als je begint, is het belangrijk om je handen te desinfecteren, voordat je de handschoenen pakt en aantrekt. Je mag trouwens nooit handalcohol op je handschoenen doen.

Lees meer over handschoenen en hygiëne

5. Wat moet je doen als bewoners bij het oogdruppelen klagen over pijnlijke ogen nadat je handalcohol hebt gebruikt?

Bij het juiste gebruik van handalcohol zal dit niet zo snel gebeuren. Wel is het heel belangrijk om je handen goed droog te wrijven. Blijf je handen tegen elkaar wrijven totdat ze helemaal droog zijn. Dan zullen je handen geen prikkende ogen veroorzaken.

6. Kun je bij droge of kapotte handen en eczeem wel handalcohol gebruiken?

Bij zorgmedewerkers die last hebben van kloofjes of eczeem, kan het gebruik van handalcohol pijnlijk zijn. Je kunt dan tijdelijk je handen met water en zeep wassen, hoewel dat er niet voor zorgt dat de kloofjes verdwijnen. Als je geen kloofjes meer hebt, is het beter om over te stappen op handalcohol, omdat de vetten in handalcohol ervoor zorgen dat kloofjes minder snel terugkomen. Bij een sneetje in je hand kan een waterafstotende pleister uitkomst bieden.

Mensen met contacteczeem kunnen gewoon handalcohol gebruiken. Sommige merken worden beter verdragen bij eczeem dan andere. Je kunt je leidinggevende vragen of je verschillende soorten mag uitproberen. Het is raadzaam dat mensen met contacteczeem zes keer per dag hun handen invetten (50% vaseline, 50% cetomacrogol crème FNA). Er zijn maar heel weinig mensen die allergisch zijn voor handalcohol.

Deze informatie is afkomstig van het project HANDSOME, verbeteren van handhygiëne in verpleeghuizen. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de GGD Rotterdam-Rijnmond, samen met het Erasmus MC, afdeling maatschappelijke gezondheidszorg. Het wordt mogelijk gemaakt door ZonMw.

• Ga aan de slag met de tools van HANDSOME